วันอังคารที่ 15 มกราคม พ.ศ. 2562

พระพิมพ์เจดีย์แหวกม่านกรุเจดีย์เล็ก

วันนี้ขอพูดถึงพระบางขุนพรหมกรุเจดีย์เล็ก หลังจากการเปิดกรุเจดีย์ประธานเมื่อปี พ.ศ.2500 ที่เราเรียกกันว่า "พระสมเด็จบางขุนพรหมกรุใหม่" ต่อมาปี พ.ศ.2506 ทางวัดได้ทำการลื้อถอนเจดีย์เล็กหลายเจดีย์ ที่อยู่ข้างเจดีย์ประธานเพื่อปรับพื้นที่จึงได้เจอพระกรุนี้เข้า แต่ก็มีผู้ที่สนใจน้อยเนื่องจากไม่ทราบประวัติความเป็นมาว่าใครเป็นผู้สร้างจนเวลาผ่านไป มีผู้นำพระชุดนี้ไปใช้บูชา มีประสบการณ์ต่างๆ จึงได้รับความนิยมมากขึ้นเป็นลำดับ แต่ก็ยังคาใจอยู่เรื่องผู้สร้าง จนปัจจุบันเป็นที่ยอมรับกันว่า ท่านสมเด็จโตเป็นผู้สร้าง แต่ก็ยังมีบางท่านที่ไม่เห็นด้วย จากการค้นข้อมูลเท่าที่ได้เชื่อได้ว่าพระชุดนี้ท่านสมเด็จโตเป็นผู้สร้างไว้ และหลายพิมพ์เป็นแม่พิมพ์เก่าตั้งแต่ยุคต้นของท่าน คือช่วงท่านอายุ20กว่าปี ได้นำแม่พิมพ์นั้นกลับมาสร้างใหม่ ยกตัวอย่างเช่นพิมพ์เจดีย์แวกม่าน หรือพิมพ์รูปมณฑป จากหนังสือ "สมเด็จโต" ซึ่งเป็นบันทึกของหลวงปู่คำ (เจ้าอาวาสวัดอัมรินทร์ ธนบุรี) ผู้อยู่ในเหตุการณ์และมีส่วนช่วยสร้างพระสมเด็จ ท่านได้บันทึกไว้ว่า " พระพิมพ์รูปมณฑป เมื่อตอนสร้างได้มีญาติโยมถามท่านโตว่า ทำไมจึงสร้างพิมพ์นี้ขึ้นมาไม่มีองค์พระมีแต่เจดีย์ ท่านได้แต่ยิ้มแล้วบอกว่า โยมสร้างอะไรขึ้นมามันก็ต้องมีความหมายของการสร้างสิ่งนั้น ที่โยมเห็นเป็นเจดีย์ก็เป็นความเห็นของโยม แต่ความคิดของอาตมาที่ทำพิมพ์นี้ขึ้นความจริงไม่ใช่เจดีย์ ถ้าเป็นเจดีย์ต้องไม่มีม่านครอบคลุมอยู่ พิมพ์นี้เรียกว่ามณณฑปจะเป็นรูปสี่เหลี่ยมเป็นที่เก็บอัฐิของพระพุทธเจ้า (โกศ) ไม่ใช่เจดีย์แหวกม่านอย่าที่โยมเข้าใจ มณฑปเป็นที่เก็บพระอัฐิจะเป็นสี่เหลี่ยมที่มีม่านผูกกลางม่าน ช่องม่านคล้ายกับแหวกม่าน เลยปิดบังรูปมณฑปที่เป็นสี่เหลี่ยม เห็นแต่โกศแลดูคล้ายรูปเจดีย์ แต่ตามจริงแล้วไม่ใช่เจดีย์ แต่เป็นโกศสำหรับเก็บพระอัฐิของพระพุทธเจ้าขอให้โยมเข้าใจตามนี้ด้วย และได้อธิบายให้ญาติโยมฟังโดยตลอดเป็นที่เข้าใจ" ตอนสร้างพระพิมพ์นี้ปี พ.ศ.2353 ท่านอายุ 23 ปี นายจ้อน ช่างซ่อมแซมวัดบางขุนพรหมนอก เป็นผู้แกะพิมพ์ถวาย ขณะนั้นท่านเป็นพระลูกวัดธรรมดาและเป็นครูสอนนักธรรมสำนักเจ้าคุณแก้ว พระชุดที่ท่านสร้างตอนนั้นเป็นเนื้อข้าวสุกผสมผง ใช้น้ำอ้อยเคี่ยวเป็นตัวประสานเนื้อจะออกขาวนุ่ม ยังเห็นมีผู้ครอบครองอยู่ในปัจจุบัน ด้านหลังจะเป็นรอยนิ้วมือกดเพื่อให้เนื้อแน่นเต็มแม่พิมพ์ ส่วนของกรุเจดีย์เล็กจะใช้ไม้กระดานหรือวัสดุเรียบกดหลัง ใช้น้ำมันตังอิ๊วเป็นตัวประสาน พระสองยุคนี้แยกออกได้ง่ายเพราะยุคต้นเนื้อจะนุ่มไม่มีคราบกรุ กรุเจดีย์เล็กจะมีคราบกรุและเป็นเนื้อแก่ปูนสุก สำหรับพระกรุเจดีย์เล็กนั้นมีอยู่ 6 พิมพ์คือ 1.พิมพ์มณฑปหรือพิมพ์แหวกม่าน 2.พิมพ์สมาธิ 3.พิมพ์ฐานคู่ 4.พิมพ์ไสยาสน์ 5.พิมพ์หมอนขวาน 6.พิมพ์ยืนปรกโพธิ์ ในครั้งต่อไปจะนำ1ใน 6 พิมพ์มาเล่าต่อครับ






ไม่มีความคิดเห็น:

แสดงความคิดเห็น