พระสมเด็จกรุวัดบางขุนพรหม

พระสมเด็จกรุวัดบางขุนพรหมนั้น เป็นที่รู้จักกันดี และเป็นพระในฝันของกลุ่มผู้นิยมพระเครื่องทั้งหลาย แต่เรื่องรายละเอียดต่างๆเกี่ยวกับพระชุดนี้มักไม่ไคร่มีใครพูดถึง รู้แต่ว่าเสมียนตราด้วงมาขอให้ท่านสมเด็จโตช่วยทำพระไปบรรจุไว้เมื่อปี พ.ศ.2413 เท่านั้น วันนี้จะขอคัดรอกบันทึกบางส่วนของหลวงปู่คำมาให้อ่าน จากหนังสือ "สมเด็จโต" ความว่า "นายด้วง เสมียนตราหน้าพระราชวัง เป็นผู้บูรณะวัดวะรามะตาราม ได้ไปขอร้องท่านเจ้าประคุณสมเด็จพระพุฒาจารย์ (โต) ให้ช่วยทำพระบรรจุกรุเจดีย์ให้ในราว จ.ศ.1232 หรือ พ.ศ. 2413 แล้วท่านเจ้าประคุณสมเด็จฯ ก็ได้ช่วยทำพระลงกรุบรรจุเจดีย์ตั้งแต่นั้นมาจนเสร็จ

วัดวะรามะตาราม เป็นวัดที่ชาวรามัญได้สร้างไว้ นายเดชเป็นผู้บูรณะวัดแต่ยังไม่เสร็จได้เสียชีวิตก่อน ต่อมานายด้วงเป็นเสมียนตราในพระราชวังภายใน ได้บูรณะต่อจนเสร็จเรียบร้อย มาปรึกษาท่านโตว่าได้สร้างวัดและเจดีย์เสร็จแล้ว ยังไม่มีอะไรบรรจุไว้ในเจดีย์จึงอยากให้มีอะไรบรรจุไว้ในเจดีย์ ท่านโตจึงได้เรียกขรัวตาพลอยมาถามว่า พระที่ทำแจกมีเหลือบ้างหรือเปล่า ให้เอาไปบรรจุในเจดีย์ให้หมด ขรัวตาพลอยบอกว่ามีแต่ไม่มาก ท่านโตบอกให้นายด้วงหาเปลือกหอยกาบมากๆ เอามาเผาแล้วตำให้ละเอียดเป็นผงปูนเปลือกหอย แล้วเอาแม่พิมพ์ที่เหลืออยู่จากวัดระฆัง วัดบางขุนพรหมนอกและวัดอื่นๆมาเพื่อกดพิมพ์ ต่อมาอีกหนึ่งเดือน นายด้วงก็ได้นิมนต์และกราบเรียนว่าของทุกอย่างได้จัดเสร็จเรียบร้อยแล้ว เลยให้เด็กไปนิมนต์หลวงปู่คำให้ไปฉันเพลที่วัดวะรามะตาราม (วัดบางขุนพรหมใน) ในวันรุ่งขึ้น

พอวันรุ่งขึ้นท่านโตได้ให้ขรัวตาพลอยและปลัดโฮ้เอาผงวิเศษไปด้วย โดยใส่ถุงข้าวไป 5 ถุง ผงเกษร ผงใบลาน ผงดำ อย่างละ 1 ถุง พอได้เวลาพระฉันเพลแล้วพระก็ได้ทำพิธีปลุกเสก ท่านโตได้เอาผงวิเศษ ผงเกษร ผงปูนเปลือกหอย ผงใบลาน ผงดำมาผสมกันในบาตร แล้วผสมด้วยน้ำมันตั่งอิ๊ว ต่อมาอีก 2 วันนำเอาผงที่ผสมไว้แล้วมาให้ชาวบ้านช่วยกดพิมพ์พระ มีทั้งผู้หญิงและผู้ชาย เวลาพิมพ์พระถ้าเป็นผู้หญิงทำ พระจะสวยงามตัดขอบพระด้วยมีดเจียนหมากแล้วยกแม่พิมพ์ออก ขอบเนื้อพระจะเป็นสันเหลี่ยม ผู้กดพิมพ์พรระส่วนใหญ่จะใช้นิ้วมือลูบที่คมสันให้มนแทบทุกองค์ ถ้าเป็นผู้ชายกดพิมพ์พระเวลาตัดขอบพระ บางคนใช้ก้านธูปกรีดขอบพระแล้วยกแม่พิมพ์ออก แต่ไม่ได้แต่ขอบพระจึงคม บางคนใช้เล็บยาวแทนมีด การรผสมผงพระถ้าู้ใดทำละเอียดผสมผงเข้ากันจนทั่ว เนื้อพระก็จะละเอียดสวยงามเรียบร้อย บางคนผสมหยาบผงไม่เข้ากัน เนื้อพระก็จะหยาบไม่สวยงามแลเห็นเป็นจุดเป็นก้อนทั่วองค์พระตะปุ่มตะป่ำขอบพระจะไม่เรียบร้อย หรือเว้าแหว่งไปบ้างเพราะตัดขอบพระด้วยก้านธูปและเล็บมือ ถ้าผู้หญิงทำพระจะออกมาสวยงามและเรียบร้อย ถ้าผู้ชายทำพระจะไม่ค่อยสวยและหยาบ พระบรรจุกรุนี้มีทั้งเนื้อหยาบและเนื้อละเอียด พอกดพิมพ์พระเสร็จแล้วก็แจกพระกับผู้มาช่วยทำพระทุกคน ที่เหลือก็เอามาบรรจุเจดีย์ก่อเป็น 4 ช่อง ก่อและปิดเสร็จเรียบร้อยเป็นอันเสรร็จพิธี แล้วมาเปลี่ยนชื่อเป็นวัดบางขุนพรหมใน ( ต่อมาอีก 30 ปีได้บูรณะโบสถ์แล้วมาปลี่ยนขื่อเป็น วัดใหม่อมตรสจนปัจจุบัน)