พระร่วงหลังรางปืนสนิมแดงพิมพ์เล็ก กรุวัดพระศรีรัตนมหาธาตุ จ.สุโขทัย

พระร่วงหลังรางปืนสนิมแดงพิมพ์เล็ก กรุวัดพระศรีรัตนมหาธาตุ จ.สุโขทัย ได้ถูกยกให้เป็นจักรพรรดิ์แห่งพระเนื้อชิน คู่กับพระร่วงหลังลายผ้า ลพบุรี ด้วยความงามของพุทธศิลป์และเปลี่ยมด้วยพุทธคุณ พระทั้งสองกรุนี้เป็นพระเนื้อชินเงิน แต่สภาพพระจะมีหลายแบบ แล้วแต่ว่าพระองค์นั้นเนื้อจะแก่ส่วนผสมอะไร ถ้าแก่เงินก็จะเป็นชินเงินไม่เกิดสนิมแดง ถ้าส่วนผสมองค์นั้นมีโลหะพอดีหลายชนิดก็จะเกิดสนิมหลากสี สำหรับองค์ที่นำมาให้ชมวันนี้มีส่วนผสมของตะกั่วมาก ก็จะเกิดสนิมแดงมาก เพราะฉะนั้นพระร่วงหลังรางปืน ไม่จำเป็นต้องเกิดสนิมแดงเสมอไป แต่ถ้าองค์นั้นเกิดสนิมแดง ก็จะเป็นพระดูง่ายเนื่องจากจะเกิดการแตกของเส้นใยแมงมุมให้เห็นชัดเจน ซึ่งยากแก่การปลอมเรียนแบบ ในร่องของเส้นใยแมงมุมก็จะมีสนิมไขขาวนวลแทรกอยู่ ส่วนด้านหลังก็เช่นกัน ในร่องรางปืนถูกกำหนดให้ดูตำหนิหลายแห่ง แต่เมื่อค้นภาพตามหนังสือต่างๆด้านหลังก็ไม่มีตำหนิที่ว่าทุกองค์ คือจะยึดเป็นหลักตายตัวไม่น่าจะได้ แค่เอาไว้ประกอบการพิจารณาเสริมเท่านั้น (ความเห็นส่วนตัว) การชี้ตำหนิคือการเอาพระแท้หลายๆองค์มาดู แล้วหาตำหนินั้นๆที่ตรงกัน แต่การหล่อโบราณไม่ใช่เครื่องจักร เพราะฉะนั้นจะให้เหมือนกันทุกอย่างทุกองค์ คงเป็นไปไม่ได้ แต่ถ้าจะนำไปขายใ้ห้ผู้รับซื้อพระอาชึพ ก็ต้องยึดตามที่เขากำหนดไว้เป็นหลัก ได้มีโอกาสสอบถามชาวบ้านเมืองศรีสัชนาลัยเรื่องการแตกกรุของพระชุดนี้ เขาว่ารุ่นพ่อรุ่นปู่ว่า พระร่วงหลังรางปืนนี้ มีบรรจุอยู่ในสิ่งก่อสร้างโดยรอบเช่นกัน ไม่ว่าจะเป็นเจดีย์หรือใต้ฐานองค์พระ ไม่ได้มีเฉพาะที่หน้าพระปรางค์ใหญ่ที่เดียว พวกชาวบ้านจึงมีพระเหล่านี้เก็บไว้ ซึ่งแอบขุดกันตั้งแต่ยุคนั้น จะจริงหรือเท็จอย่างไรไม่ขอยืนยัน ได้ข้อมูลมาเช่นนี้ก็นำมาถ่ายทอดต่อ โดยส่วนตัวการดูพระจะดูเนื้อหาและธรรมชาติเป็นหลัก พิมพ์เป็นลอง ส่วนใครจะดูอย่างไรก็ตามถนัดเอาที่เราชอบครับ